عنوان پایان‌نامه: بررسی اثر سینرژیسم کلاژن و نارینجنین و ترانگزامیک اسید بر روی ترمیم زخم

دانشجو: پانته آ عباسی راد

گروه آموزشی: علوم پزشکی

دانشگاه: دانشگاه علوم پزشکی البرز

رشته تحصیلی: داروسازی

مقطع تحصیلی: دکتری حرفه‌ای

استاد راهنما: دکتر حسین مهبودی

کارفرما: شرکت برسام فارمد

تاریخ دفاع: 1403-07-30

چکیده: 

مقدمه: پوست بزرگترین اندام بدن است که از این اندام احشایی در برابر عفونت ایجادشده توسط میکروب‌ها محافظت می‌کند. حفظ یکپارچگی پوست در انسان و حیوانات برای محافظت در برابر از دست دادن آب، خون‌ریزی و در مقابله با میکروارگانیسم‌ها حیاتی است. تمایل زیاد به استفاده از داروهای ترکیبی در دنیا به علت عوارض جانبی کمتر، کاهش بار مالی و اثرات درمانی قابل‌توجه، باعث شده که توجه و روآوری به سمت داروهای ترکیبی بیش از قبل باشد.

هدف: ما در این تحقیق وجود اثر سینرژیسم در داروهای کلاژن، ترانگزامیک اسید و نارینجنین در ترمیم زخم را موردبررسی قراردادیم. روش کار: به این منظور تأثیر دوز های مختلف (۱۰، ۱۵، ۲۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر) از داروهای کلاژن، ترانگزامیک اسید و نارینجنین بر رده سلولی فیبروبلاست انسانی (HDF) موردبررسی قرار گرفت. پس از کشت سلول‌ها در محیط DMEM high glucose میزان زنده‌مانی سلول‌ها با استفاده از روش رنگ‌آمیزی تریپان بلو و روش MTT ( دی متیل تیازول- دی فنیل تترازولیوم بروماید) و سنجش مهاجرت سلولی با استفاده از تست scratch انجام شد.

نتایج: در آزمایش MTT، بیشترین اثرات بر درصد زنده‌مانی سلول‌ها متعلق به ترکیب سه‌تایی کلاژن، ترانگزامیک اسید و نارینجنین در غلظت ۲۰ میکروگرم بر میلی‌لیتر و زمان ۴۸ ساعت، و ترکیب دوتایی کلاژن و نارینجنین در غلظت ۱۵ میکروگرم بر میلی‌لیتر و زمان ۴۸ ساعت مشاهده شد. در آزمایش مهاجرت سلولی در غلظت ۱۵ میکروگرم بر میلی‌لیتر مشاهده شد که ضخامت خط پس از ۲۴ ساعت کمتر شده یعنی رشد سلولی صورت گرفته و فضای بیشتری توسط سلول‌ها اشغال‌شده و بیشترین میزان مهاجرت سلولی و ترمیم زخم متعلق به ترکیب سه‌تایی و زمان ۲۴ ساعت می‌باشد. (۸۸٪) به‌طورکلی در آزمایش‌های مربوط به MTT و تست خراش، نتایج مثبتی مبتنی بر وجود اثر سینرژیسم بین این سه دارو مشاهده شد.

کلمات کلیدی: سینرژیسم ؛ ترمیم زخم ؛ فیبروبلاست

در این قسمت پیشنهاداتی که در صنعت در خصوص این پژوهش مطرح میشوند بررسی میگردد:

1.     مطالعات بر روی مدل‌های حیوانی (In Vivo):

 پس از بررسی‌های موفقیت‌آمیز در محیط کشت، می‌توان به مطالعات حیوانی روی آورد. مدل‌های حیوانی به شما اجازه می‌دهند تا فرایند ترمیم زخم در بافت‌های واقعی و پاسخ سیستم ایمنی را بررسی کنید.

- مدل‌های موش یا رت: این مدل‌ها برای مطالعه ترمیم زخم به‌طور گسترده استفاده می‌شوند. می‌توان زخم‌های کوچک در پوست موش یا رت ایجاد کرده و سپس اثرات ترکیبات (نارنجنین، کلاژن، ترانگزامیک اسید) را در تسریع‌ترمیم بررسی کنید. - روش‌های ارزیابی: بررسی بافت‌شناسی (هیستوپاتولوژی)، و استفاده از رنگ‌آمیزی‌های اختصاصی (مثل رنگ‌آمیزی ماسون تریکروم برای ارزیابی کلاژن‌سازی).

 2. مدل‌های سه‌بعدی بافتی (Skin Equivalents)

 مدل‌های سه‌بعدی که در آزمایشگاه ساخته می‌شوند می‌توانند شرایط بیشتری از بافت واقعی را شبیه‌سازی کنند. این مدل‌ها شامل یک‌لایه اپیدرم و درم هستند و می‌توانند به شما کمک کنند تا اثرات ترکیبات را در محیطی شبیه‌تر به شرایط طبیعی بافت بررسی کنید. - مزایا: این مدل‌ها یک پل بین محیط کشت سلولی دوبعدی و مدل‌های حیوانی هستند و می‌توانند دید عمیق‌تری از فرایند ترمیم بافت ارائه دهند. - روش‌ها: استفاده از مواد بیولوژیک و مهندسی بافت برای ایجاد یک مدل سه‌بعدی پوست، سپس بررسی تأثیر ترکیبات بر روی رشد و بازسازی بافت.

3. بررسی اثرات التهابی (In Vitro & In Vivo):  یکی از جنبه‌های مهم ترمیم زخم، کنترل التهاب است. می‌توان اثرات ترکیبات بر التهاب را با استفاده از مدل‌های سلولی یا حیوانی مطالعه کرد.

 استفاده از ماکروفاژهای کشت‌شده برای بررسی تغییرات در بیان سایتوکاین‌های التهابی (مثل IL-1β، IL-6 و TNF-α ) در مدل حیوانی، می‌توان سطح التهاب در زخم‌ها را از طریق آنالیز سایتوکاین‌ها و بررسی بافت‌شناسی ارزیابی کرد.

 4. استفاده از مدل‌های هیپرگلیسمی یا دیابتیک

 در مطالعات ترمیم زخم، مدل‌های حیوانی دیابتیک به دلیل شباهت به زخم‌های مزمن انسانی (مثل زخم پای دیابتی) اهمیت زیادی دارند.

- اگر بتوان از موش‌های دیابتی استفاده کرد، اثرات ترکیبات بر زخم‌های مزمن یا زخم‌هایی که به‌سختی ترمیم می‌شوند، می‌تواند به‌طور خاص بررسی شود.

 5. سیستم‌های تحویل دارو[1]

 می‌توان اثرات ترکیبات را با استفاده از سیستم‌های جدید تحویل دارو (مانند نانوذرات، هیدروژل‌ها یا فیلم‌های زیست‌سازگار) بررسی کرد. این روش‌ها می‌توانند به افزایش اثرگذاری و بهبود زمان‌بندی ترشح ترکیبات کمک کنند.

 - مزایا: می‌توان اثرات طولانی‌مدت و کنترل‌شده‌ای از ترکیبات بر ترمیم زخم ایجاد کرد.

- روش‌ها: توسعه نانوذرات یا هیدروژل‌های حاوی ترکیبات فعال و بررسی اثربخشی آن‌ها در مدل‌های سلولی یا حیوانی.

6. استفاده از ترکیب دارویی (با توجه به اثرات قابل‌توجه سینرژیسمی در ترمیم زخم) در صنعت آرایشی و بهداشتی