یُؤْلِمُنى ما یُؤْلِمُهُمْ

مى آزارد مرا هرچه ایشان را بیازارد

جلسه صد و سوم

دفتر سی و سوم: آزار نیکان – قسمت دهم– جمعه 1400/10/03 – 19 جمادی الاول

در صد و سومین  جلسه از درسگفتار پرده پوشانی، پرده انداز، دکتر پایداری، قسمت دهم از سی و سومین دفتر با عنوان آزار نیکان پیرامون عبارت یُؤْلِمُنى ما یُؤْلِمُهُمْ آغاز نمودند و به شرح و تفسیر پرداخت که اهمّ روایات طرح شده در این جلسه به ترتیب زیر می باشد:

ابو حمزه ثمالى از امام باقر (ع) از پدران بزرگوارش عليهم السّلام روايت كند كه رسول خدا (ص) فرمود: سريع ترين خيرات از نظر پاداش، نيكى نمودن، و سريعترين شرور از نظر كيفر يافتن، ستم است، و همين عيب براى آدمى بس كه عيبى را در مردم ببيند كه از ديدن همان عيب در خود كور باشد، (كور خود و بيناى مردم باشد) يا مردم را به چيزى سرزنش كند كه توان رها كردن و دست كشيدن از آن را ندارد، و همنشين خود را به چيزى كه سودى برايش ندارد آزار دهد.

(الأمالي (للمفيد) / ترجمه استاد ولى ؛ متن ؛ ص80)

سماعه گويد: از امام صادق (ع) شنيدم كه مى‏فرمود: چه مى‏شود شما را كه رسول خدا (ص) را آزار مى‏دهيد؟! مردى گفت: فدايت شوم چگونه حضرتش را مى‏آزاريم؟ فرمود: مگر نمى‏دانيد كه اعمال شما بر آن حضرت عرضه مى‏شود، و چون معصيتى در آنها مشاهده فرمايد آزرده مى‏گردد؟ پس رسول خدا (ص) را آزار ندهيد و آن حضرت را شادمان سازيد. (الأمالي (للمفيد) / ترجمه استاد ولى ؛ متن ؛ ص216)

إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِيناً؛ يعنى به درستى كه آن جماعتى كه آزار مى‏كنند خدا و رسول او را لعنت كرده است خداى تعالى ايشان را در دنيا و آخرت و مهيا كرده است براى ايشان عذابى اهانت رساننده ...(دفاع از تشيع / ترجمه الفصول المختارة للمفيد ؛ ص192)

 مقاتل بن سليمان بلخى در تفسير آيه شريفه:

وَ الَّذِينَ يُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ بِغَيْرِ مَا اكْتَسَبُوا گفت:

يعنى كسانى كه مؤمنين و مؤمنات را بدون جرم و تقصير مى‏آزارند لعنت خداوند بر آنان باد.

فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتاناً وَ إِثْماً مُبِيناً و اين آيه در شأن على بن ابى طالب عليه السّلام نازل شد كه سر كرده و امير مؤمنان است.

شأن نزول آيه فوق بدين قرار است كه عدّه‏اى از منافقان در زمان حيات رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله، على عليه السّلام را با زبان و سخن، آزار و اذيت مى‏كردند و آيه شريفه آنان را به سبب اين كار مذمّت كرد.

(شواهد التنزيل لقواعد التفضيل - ترجمه روحانى ؛ ص234)

من از جبرئيل خواستم كه از خداوند تقاضا كند مرا از تبليغ اين موضوع به شما معاف فرمايد، زيرا مى‏دانم كه مؤمنان اندكند و منافقان بسيارند و گنهكاران در اين كار فرومايگى مى‏كنند و مسخره‏كنندگان به اسلام در كمين نشسته‏اند، همآنانى كه خداوند آنان را در كتاب خود چنين توصيف فرموده است:

«آنان به زبانهاى خود چيزى مى‏گويند كه در دلهايشان نيست و آن را سبك مى‏پندارند و حال آنكه در نزد خدا گناهى بزرگ است.» و همانا مكرر و چند بار مرا آزار داده‏اند، تا آنجا كه مرا گوش نام نهادند و مى‏پنداشتند اين كار آنان اهميتى ندارد كه همواره ملازم منند و من هم به آنان توجه دارم، تا آنكه سرانجام خداوند متعال در اين مورد اين آيه را نازل فرمود: «و از ايشانند آنان كه همواره پيامبر را آزار مى‏دهند و مى‏گويند او گوش است (هر چه بگويى گوش مى‏كند). بگو اى پيامبر، اين لطفى است براى شما.» و اگر بخواهم مى‏توانم نام اين اشخاص را ببرم و به هر يك از ايشان اشاره و آنان را مشخص كنم. ولى به خدا سوگند من در مورد ايشان بزرگوارى كردم و با وجود همه اينها خداوند از من راضى نمى‏شود مگر اينكه آنچه را بر من نازل كرده است ابلاغ كنم، و آنگاه باز همان آيه مباركه‏ يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ‏ ....

را تلاوت فرمود و به گفتار خود چنين ادامه داد: اى گروه مردم! بدانيد كه خداوند على را براى شما به منصب ولايت و امامت منصوب فرموده‏ (روضة الواعظين / ترجمه مهدوى دامغانى ؛ ص158)

رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم فرمود: از «مشاحن» توبه و عمل عادلانه‏اى قبول نمى‏شود! سؤال شد: مشاحن كيست؟ فرمود: كسى كه كينه و عداوت به دل دارد، و با طعنه و سرزنش خود، پيروان مرا آزار و صدمه مى‏رساند.

(النوادر( للراوندي ) / ترجمه صادقى اردستانى ؛ ص204)

حضرت رسول صلى اللَّه عليه و آله فرمود: خداوند در مناجات به من فرمود: اى محمد هر كس يكى از اولياء مرا آزار دهد با من در حال جنگ است و هر كس با من جنگ كند من هم با او جنگ مى‏كنم.

(مشكاة الأنوار / ترجمه عطاردى ؛ ص135)

امام صادق عليه السّلام فرمود: از خداوند بترسيد و راستگو باشيد، پرهيزكارى پيشه كنيد و در عبادت و پرستش خداوند سعى نمائيد و گرد معاصى هرگز قدم نگذاريد و بدانيد كه از ما نيست آن كس كه بر غضب و خشم خود مسلط نباشد و از ما نيست كسى كه با مصاحب خود حق رفاقت را مراعات نكند، و به همنشينان خود جنايت نمايد، و همسايگان خود را آزار دهد و موجبات ناراحتى آنها را فراهم سازد.

شما با دوستان خود به خوبى رفتار كنيد و از خداوند ترس داشته باشيد و از بدگوئى به مردم دست برداريد و تقيه را از دست ندهيد و اسرار خود را نگهداريد و به خداوند سوگند من بطرف راست و چپ نگاه كردم و ديدم مردم هر كدام راهى را در پيش گرفته‏اند، من در آن گرد و خاك راه درست را يافتم و رفتم، اينك تا آنجا كه در توان داريد از خدا بترسيد.

فرمود: هر كس برادر دينى خود را به كارى كه در حد توانائى او نيست بفرستد به خدا و رسولش خيانت كرده است.

(مشكاة الأنوار / ترجمه عطاردى ؛ ص181)